purushaarthaalu - artham

అర్థం, అర్థ-కామ-ధర్మ-మోక్షాలనే నాలుగు విధాలైన పురుషార్థాలలో మొదటిది.

మన ఋషులు మనం చెసే ప్రతి పనియొక్క పరమార్థం (ఏ ప్రయోజనం/లాభం కోసం ఆ పని చెస్తున్నాము) బట్టి, ఆ పనులని నాలుగు విధాలుగా విభజించారు; అవే పురుషార్థాలుగా పిలవబడుతున్నాయి.

ప్రాణం ఉన్న ప్రతిజీవి ఆ ప్రాణాన్ని కాపాడుకోవడం కోసం ప్రయత్నిస్తుంది. మృత్యువు నుంచి తనను తాను కాపాడుకొనడంలో ఆ ప్రాణి చేసే ప్రతి కర్మ లెదా పనిని ఆర్థ-పురుషార్థం గా పరిగణిస్తాం.

ఈ అభద్రత అనేది, అనేక రకాలుగా వుంటుంది. ఆకలి, దాహం, ఛలి, ఎండ, వర్షం; ఇలాగ ఎన్నో అభద్రతలు ప్రతి ప్రాణి ఎదుర్కొంటుంది ప్రతి నిముషం. వీటితోపాటే తన వంశాన్ని నిలబెట్టుకొవడానికి చేసే వివాహ లెదా సంసార కర్మ (పని) కూడా ఆర్థ పురుషార్థం కిందకే వస్తుంది.

ఈ సాధారణ అభద్రతకి మించిన ఏ కర్మ అయినా కామం అనే రెండవ పురుషార్థంగా పరిగణింపబడుతుంది. ఉదాహరణకి తన శరీర పొషణార్థం తీసుకునె ఆహారం అర్థం అయితె, తన జిహ్వ (రుచి) సంత్రుప్తికోసం తీసుకునే ఆహారం కామం అవుతుంది.

వ్యక్తి చేసే ఏ కర్మ అయినా, అది తన అర్థ పురుషార్థం కోసరం అయినా సరే, ధర్మం అనే మూడవ పురుషార్థానికి లోబడే జరగాలి. ఈక్కడ ప్రాణులని కర్త(లు) అని, భోక్త(లు) అని రెండు రకాలుగా విభజించారు మన ఋషులు. విచక్షనా జ్ఞానం కల మనుష్యులందరు కర్తలు అయితే, విచక్షనా జ్ఞానం లెని పక్షి, జంతు, వృక్ష గణాలన్ని భోక్తలుగా పిలవబడ్డాయి. ఈ భోక్తలు తాము చెసే పనులను (విలాస, వినోద, మైధునాలతో సహా - పక్షులు, జంతువులు ఇంకా వృక్షాలు కూడా వినోదం మరియు వుల్లాసం కోసం ఆటలాడడం మనం చూస్తూవుంటాము, జీవితంలో) ఏ మాత్రం కర్తృత్వ భావన లెకుండా (నేను ఈ పని చెస్తున్నాను అనె జ్ఞానం/ఆలొచన/భావన) చెస్తాయి కనుక వాటికి ఈ ధర్మం అనేది వర్తించదు. ఇదే కాకుందా ఈ భోక్తలు తమమీద ఆరొపింపబడ్డ కర్మలని తప్పించుకోలెక పొవడం (పశు, వృక్ష, జంతు పాలన ఇంకా బానిసత్వం) అనేది కూడా ఈ మినహాయింపుకు కారణం.

ఈ అర్థ పురుషార్థాన్ని వ్యక్తి స్థాయి నుంచి ఒక సంఘం స్థాయికి తీసుకు వెళితే దాన్ని ఈ ఆధునిక కాలంలో మనం పిలిచే దేశ సంరక్షన, భద్రత అనే భావన అవుతుంది. ఏ ప్రభుత్వ పాలన యొక్క పరమావధి అయినా తన దేశం/సంఘం లొని వ్యక్తుల సమిష్ఠి భద్రత మాత్రమె. ఈ భద్రత అనేది ఎన్నొ రకాలుగా వుంటుంది- సాంఘిక, భౌగొళిక, వారసత్వ, సంస్కృతిక, ఇంకా ఎన్నొ. అందుకే ఆర్య చాణక్య ఇలా అంటాడు తన అర్థశాస్త్రంలొ - "మనుష్యాణాం వ్రుత్తి: ఆర్ఠ:, మనుష్యవతీ భూమిరిత్యర్థ:, తస్యా: ప్రుథివ్యా: లాభపాలనోపాయ: శాస్త్రం ఆర్ఠశాస్త్రం ఇతి (15వ అధికరణం, 1వ శ్లోకం)" అంటే, మనుష్యుల జీవనోపాధి అర్థం. అనగా మనుష్యులున్న భూమి అని అర్థం (దేశమంటే మట్టి కాదొయ్, దేశమంటే మనుషులోయ్ - గురజాడ). ఆ భూమిని పొందడానికి, పాలించడానికి తగిన ఊపాయాన్ని చెప్పే శాస్త్రం అర్థశాస్త్రం.

ఏ ప్రభుత్వ/రాజరిక వ్యవస్థ అయినా ఈ అర్థ-పురుషార్థానికే పరిమితమై ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఈ సమస్త విశ్వంలో ఉన్న అన్ని వనరులు ఎకమైనా కనిసం ఒక్క మనిషియొక్క కోరికలని కూడా సంత్రుప్తిపరచలెవు. అందుకే ఎన్ని ప్రభుత్వాలు మారినా అవి ఆ దెశంలొని ప్రజల కోరికలని తీర్చలెక పొతున్నాయి.

మరి వివేకవంతుడైన మనిషి ఈ అర్థ పురుషార్థాన్ని దాటే మార్గం ఏమిటి? దానికి మనం మనిషియొక్క జీవితం అనే మూలానికి వెళ్ళాలి. మనం ఈ జీవితాన్ని ఈ పుట్టుక మరియు చావు/మృత్యువు ల మధ్యలో వుండే కాలం గా భావించినంత కాలం మనం ఈ అర్థ పురుషార్థానికి బానిసై ఉండాలి. ఈ జీవితం యొక్క నిర్వచనం మార్చినప్పుడే మనం అర్థ-పురుషార్థాన్ని దాటగలుగుతాం.

మనం హిందు-ఇజం అని పిలుచుకునె మన సనాతన ధర్మం మన జీవితాన్ని ఆత్మ-స్వరూపం గా నిర్వచిస్తోంది. ఈ ఆత్మ తత్వాన్ని అర్థం చెసుకుని, మన ఆత్మ-స్వరూపాన్ని తెలుసుకోగలిగినప్పుడు అది మోక్షం అనే నాలగవ పురుషార్థం అవుతుంది. ఆ స్థితిలో ఈ అర్థ-కామ-ధర్మ పురుషార్థాలు అన్ని లీనమైపొతాయి.

స్వస్తి!

Purusharthas - Artha

Artha is the first of four Purusharthas: Artha, Kama, Dharma, and Moksha.


The fundamental quest of any living being is to stay alive and fight the insecurity of 'death/Mr'tyu'. This pursuit for security is called Artha, the first Purushartha.


It is instinctive for a living being to search and acquire food to fight hunger, water for thirst, dwelling for security from elements, procreate to continue one’s lineage etc., which are part of pursuing the Artha Purushartha. Any pursuit that goes beyond this basic sense of security becomes the second Purushartha, Kaama. For example - acquiring food to sustain one's life and health is Artha, whereas the desire to have a specific taste/type of food becomes Kaama.


Even this natural pursuit of security has to be done within the limits of a socially acceptable code of conduct, Dharma, the third Purushartha. The live beings are separated into two groups: the species that are mere Bhoktas - all non-human beings who have limited consciousness; and Kartaas - humans who are beings with enough level of consciousness to choose their actions. Only the Kartaas are bound by the Dharma - code of conduct, whereas Bhoktas are destined to accept whatever action is imposed on them.


When extrapolated to a society, the Artha Purushartha becomes the modern concept of National Security. The purpose and objective of any governance system is to ensure that all its citizens are provided this basic sense of security in terms of the social, civilizational and territorial definitions of a given nation. Chanakya thus defines Artha "ManuShyaaNaam Vrutti : ArTha:, Manushyavatii Bhoomirityartha:, Tasyaa: pruThivyaa: LaabhaPaalanOpaaya: Saastram ArThaSaastram Iti = The process of human livelihood is Artham, and the process of acquiring and securing such a society is science of Artha or Artha-Sastram" in his Arthashastra (Chapter 15:1).


No government's mandate goes beyond this Artha-Purushartha, because even the whole universe cannot satisfy a single person's Kaama/desire.


The only way a being's Artha Purushartha can be neutralized is by redefining one's being. As long as a person's being is defined in the limited sense of life (period between material birth and material death), the Artha Purushartha exists. Only when this definition of oneself goes beyond this concept of life, this in-complete sense of insecurity can be solved permanently.


That alternative definition of self and life is defined as Aatma-swaroopa in Sanatana Dharma a.k.a Hinduism. That is why all other Purusharthas dissolve when one realizes one's Aatma-swaroopa-- Moksha, the last Purushartha.

Secularism – A leash or shackle in Bharat’s neck? Part 1

The other day I watched the movie “Rise of the Planet of the Apes”. The story is about a Chimpanzee called “Caesar” that received a gene-therapy drug, developed to improve the brain cell capacity in Alzheimer's patients, and achieves human-level intelligence. At first Caesar is un-aware of its social status but starts to resent the leash in its neck after seeing a family's German shepherd being restrained from coming after him. Caesar wonders if he deserves to be restrained like a pet, which might hurt itself and others due to its animal-level intelligence and low emotional-intelligence. Eventually Caesar revolts against its captivators by first exposing other Chimpanzees and apes to the same gene-therapy drug (it got) and then liberating them from the shackles of human civilization in order to lead a free life among its kind and build a civilization of his own.

*****

The European wars of religion conducted in the name of Christianity brought immense suffering and destruction to European Anglo-Saxon society. The Church played a significant role in this and the political response of the European society was to separate the Church from state affairs. This is called as Secularism – separation of Church and State in a Christian society.

The first non-Christian society that adopted Secularism is the modern state of Turkey (1923). The past incarnation of Turkey is Asia-Minor, which is the land bridge between Asian and European continents. This is the region that is much contested by the Islamic Middle-East/West-Asia and Christian Europe. As long as the Islamic Ottoman Empire lasted (1302-1922), this region remained the center of Islamic power. The Ottoman Empire was defeated in the First World War, leading to the formation of the new republic, Turkey, in 1923. If this were to happen in medieval times, the Turkish society would have been converted into Christianity. Since the west itself separated the church from the state, a modern version of this political overlordism, Secularism, was accepted as the compromise option by both sides. This transformed the definition of Secularism from “separation of Church and State” to “Christianity without Church” in the modern geopolitical context.

The next major society that accepted Secularism is the Hindu-majority India (1947). Once again this Hindu majority nation (India) was colonized by Christian west and the only compromise option for India to get its independence is to accept Secularism (read the overlordship of Christianity without Church) as the governance model. It is pertinent to note out that half of Muslim-majority India, that became Pakistan at the same point, did not choose to become a secular state. Perhaps this is the compromise that the Hindu-majority India is forced into with Christian Britain in return for its support to convince the numerous princely states in favor of India.